Word een betere gesprekspartner in de digitale wereld

Beide mannen werken al een aantal jaren bij CROW. Rik als digitale innovator, Redmer als data-architect. Rik vertelt dat deze cursus nieuw is binnen het aanbod van de CROW Academie, maar dat hij ’m al een paar keer heeft gegeven voor DigiGo. Deze stichting stimuleert in Nederland het gebruik van datastandaarden, onder andere in de bouw en infrastructuur.

Rik: "DigiGo vroeg mij een laagdrempelige introductiecursus te ontwikkelen, zodat professionals een goed beeld krijgen van wat linked data is en hoe je het kunt toepassen. CROW was toen al betrokken bij de inhoud en heeft die cursus nu structureel opgenomen in het cursusportfolio."

Linked data klinkt behoorlijk technisch. Voor wie is deze cursus bedoeld?

Redmer: "Het is zeker geen hardcore technische cursus. Deelnemers hoeven geen programmeurs te zijn of dagelijks met data te werken. Het gaat vooral om inzicht krijgen in hoe je informatie structureert op een manier die zowel mensen als machines begrijpen. Denk aan data-analisten, informatieadviseurs, beleidsmedewerkers, systeemarchitecten, of professionals in het publieke domein die beter willen begrijpen hoe gegevens met elkaar samenhangen."

Rik: "Ik heb cursisten gehad die bij het secretariaat werkten, maar ook systeemarchitecten die dagelijks met complexe modellen werken. De cursus biedt iets voor iedereen. De één wil vooral snappen waar het over gaat om er met collega’s over te kunnen praten, de ander duikt meteen de techniek in."

Wat leer je zoal in de cursus?

Rik: "We beginnen bij het begin: waarom hebben we linked data nodig? Dus: waarom moeten we systemen uitleggen wat we bedoelen als we bijvoorbeeld zeggen: Redmer is een collega van Rik? Dat klinkt voor mensen logisch, maar een computer heeft daar uitleg bij nodig. Dat is precies waar linked data over gaat: betekenis geven aan data."

Redmer: "Vervolgens gaan we in op de basisprincipes van semantische modellen en leggen we technieken uit als RDF, SPARQL en triple stores. We eindigen met oefeningen waarbij deelnemers zelf een klein linked data-model maken en queries uitvoeren. Dat klinkt ingewikkeld, maar iedereen kan eraan meedoen en waar nodig bieden wij hulp."

Moet je voorkennis hebben om mee te kunnen doen?

Redmer: "Nee hoor. Iedereen met een beetje basisvaardigheid in werken met digitale tools kan meedoen. Je hoeft geen code te kunnen schrijven of technisch onderlegd te zijn. Wel zien we dat deelnemers met bijvoorbeeld een achtergrond in informatiemanagement of data-analyse soms sneller door de stof gaan."

Rik: "Die stellen dan ook weer andere vragen, vaak vanuit de techniek. Sommige deelnemers hebben wat meer begeleiding nodig bij praktische stappen, zoals bestanden downloaden of iets uploaden in een oefenomgeving. Maar dat is prima. Iedereen komt eruit en we houden het tempo zo dat het voor de hele groep werkbaar blijft."

Waarom is het belangrijk dat juist CROW deze cursus aanbiedt?

Rik: "Omdat CROW zelf kiest voor linked data als basis voor het ontsluiten van kennis en standaarden. Denk aan het IMBOR, het Provinciaal Contractenbuffet of het programma DOOR: we publiceren die al in linked data-formaat. Als we willen dat onze gebruikers die data optimaal benutten, moeten ze wel snappen hoe het werkt. Bovendien is CROW een vertrouwde partij. Als wij deze kennis overdragen, weten mensen: dit is onafhankelijk en het sluit aan bij wat er in de infra en de openbare ruimte speelt. Er zijn ook andere cursusaanbieders, maar we kunnen door onze positie en onze kennis een unieke combi bieden."

Hoe past de cursus binnen het bredere aanbod van CROW?

Redmer: "Perfect, want linked data is de technologische basis onder veel van onze andere producten. Neem IMBOR, het Informatiemodel Beheer Openbare Ruimte of het Provinciaal Contractenbuffet. Die zijn gebaseerd op dezelfde principes. Deze cursus helpt deelnemers begrijpen hoe die standaarden technisch in elkaar steken en hoe ze die in hun werk kunnen gebruiken."

Rik: "We hadden de cursus ook Introductie in duurzaam gegevensmanagement kunnen noemen. Want het gaat in de kern over hoe je informatie zó structureert dat je er duurzaam mee kunt werken. Linked data is daarbij de onderliggende technologie, maar het gaat vooral om een nieuwe manier van denken over data en informatie. Het gaat ons echt om die mindset."

Jullie hebben er al iets over uitgelegd, maar wat maakt linked data zo bijzonder of waardevol?

Redmer: "Linked data maakt het mogelijk om informatie te verbinden over verschillende systemen heen. Het helpt je als organisatie om silo’s te doorbreken. Als jij in systeem A documenten hebt en in systeem B 3D-modellen, dan wil je toch dat die met elkaar kunnen praten in één project? Dat is precies wat linked data mogelijk maakt."

Rik: "Het is open technologie. Geen grote techbedrijven die eraan verdienen, maar gebaseerd op webstandaarden die iedereen mag gebruiken. Dat past bij de internetcultuur: open, deelbaar, transparant."

Wat vinden deelnemers van de cursus?

Rik: "In de evaluaties scoren we gemiddeld boven een 8. Mensen waarderen dat we het verhaal helder en enthousiast brengen. Wel zie je verschillen: sommigen vinden het aan de technische kant, anderen willen juist meer verdieping. Dat is het spanningsveld in zo’n gemêleerde groep. Daarom doen we bijvoorbeeld ook een oefening waarbij iedereen een rol krijgt in een netwerk van databronnen. Dan stellen we een zoekvraag en zien deelnemers hoe je met één vraag verschillende bronnen tegelijk kunt bevragen. Dat maakt het ineens heel tastbaar."

Is de cursus een opmaat naar meer?

Rik: "Ja, er is veel meer te vertellen. Toevallig hebben Redmer en ik deze week nog nagedacht over een soort masterclass. Voor alle vervolgvragen dus. Maar zover is het nog niet. We beginnen bij de basis. Eerst maar eens deze cursus een paar keer draaien, dan kijken we of er vraag is naar meer. Niet iedereen wil of hoeft de diepte in. Maar als die behoefte er is, dan zijn wij er klaar voor."

Redmer: "We merken wel dat er vaak een paar mensen in elke groep zitten die echt álles willen weten. Voor hen zou een masterclass zeker interessant zijn."

Hoe ziet een cursusdag eruit?

Rik: "Het is een compacte dag van ongeveer zes uur. We starten met de theoretische onderbouwing: waarom deze aanpak, wat zijn semantische modellen, hoe werken de technieken. Daarna gaan we oefenen. De cursus vindt meestal plaats bij een Van der Valk-locatie, centraal in het land."

Redmer: "Voor organisaties die meerdere mensen willen opleiden, bieden we de cursus ook incompany aan. Dan stemmen we deze af op de praktijk van die specifieke organisatie."

Waarom zou een professional zich moeten inschrijven?

Rik: "Omdat je hiermee beter begrijpt hoe de digitale wereld – waar we allemaal mee te maken hebben - in elkaar zit. Je wordt een betere gesprekspartner binnen je organisatie en je kunt effectiever omgaan met standaarden, data en informatiesystemen. Het is niet zo dat linked data de toekomst is – het is er al zeker twintig jaar. Veel overheden gebruiken het al jaren, maar het is nog niet in alle sectoren even ver doorgevoerd. Daarom blijft er voorlopig nog wel wat werk te verrichten en spreken we niet voor niets over een basiscursus en een introductie."

Tot slot: waarom zijn jullie zelf zo enthousiast over dit onderwerp?

Redmer: "Voor mij is het de flexibiliteit van de technologie. Je kunt er van alles in stoppen en het blijft begrijpelijk voor systemen én mensen. En het helpt om informatiesystemen echt met elkaar te laten samenwerken."

Rik herkent dat: "Ik heb een analytisch brein en ik houd van modelleren. Linked data is voor mij de ideale manier om complexe informatie te vangen in een betrouwbaar, duurzaam en open systeem. En het mooie is: het is open, dus iedereen kan eraan bijdragen. Anders gezegd: het is van ons allemaal."

Over Rik:
Rik werkt bij CROW en is gespecialiseerd in informatiemodellering en semantische technieken. Met een achtergrond in geografie, stedenbouw en GIS ontwikkelde hij zich tot een van de experts in Nederland op het gebied van linked data. Rik geeft al jaren cursussen en is medeverantwoordelijk voor de ontwikkeling van de nieuwe Basiscursus Linked Data binnen de CROW Academie.

Over Redmer:
Redmer is data-architect bij CROW en houdt zich bezig met het toegankelijk maken van kennis en data voor de buitenwereld. Met een achtergrond in taalwetenschap werkt hij op het snijvlak van techniek en betekenis. Ook hij is betrokken bij het vormgeven van deze cursus en weet als geen ander hoe je ingewikkelde informatiestructuren helder uitlegt aan een breed publiek.