Vervangen, aanpassen en alvast rekening houden met ‘later’

  De gemeente Rotterdam zette in haar nieuwsbrief het wijkvervangingsprogramma van de gemeente Leiden in de schijnwerpers. ‘De ervaringen in Leiden kunnen andere gemeenten weer helpen om hun assetmanagement verder te ontwikkelen’, vindt Klaas Snoeij, adviseur assetmanagement bij de gemeente Rotterdam en voorzitter van het Platform.

‘Veel wijken in Leiden zijn in de jaren ’50, ’60 en ’70 gebouwd’, vertelt David van Zanten, programmamanager en projectmanager beheer openbare ruimte bij de gemeente Leiden. ‘De riolering en openbare ruimte zijn aan het einde van hun levensduur en aan vervanging toe. Deze vervangingsopgave biedt de kans om de drie grote opgaven- klimaatadaptatie, duurzaamheid en de energietransitie - mee te nemen. Ons doel: een doordacht vervangingsplan voor de duurzame, klimaatbestendige en toekomstgerichte herinrichting van deze woonwijken.’
 
Vooruitkijken tot 2050
‘We hebben eerst de kwantiteit en kwaliteit van de riolering, wegen, kunstwerken en overige assets in de openbare ruimte in kaart gebracht. Ook hebben we bepaald wanneer deze assets vervangen moeten worden. Zo weten we wat de technische restlevensduur van de assets is en hebben we een beeld van de bandbreedte voor de uitvoering van het project. Vervolgens hebben we de vervangingsprogramma’s van riolering, wegen, civiele kunstwerken en openbare verlichting over elkaar gelegd en het integrale wijkvervangingsprogramma 2019-2024 gemaakt, inclusief een doorkijk naar 2050.’
 
Samen slimme keuzes maken
‘Het vervangingsprogramma is de blauwdruk geweest voor de gesprekken met interne collega’s over hoe we de drie opgaven bij de wijkvervangingen kunnen meenemen. Daarna hebben we het vervangingsprogramma voorgelegd aan alle relevante externe partijen, bijvoorbeeld de nutspartijen en de woningcorporaties. Dat was nodig in het kader van de woningbouwopgave voor Leiden; tot en met 2030 moeten er 8.500 woningen in de stad bijkomen.
We hebben elkaars plannen naast elkaar gelegd en gekeken waar we de uitvoeringsprogramma’s op elkaar kunnen afstemmen. Soms is het bijvoorbeeld efficiënter om een asset met een dure onderhoudsmaatregel later te vervangen dan eerst de bedoeling was, omdat je de vervanging dan kunt combineren met andere opgaven. Dat kan in de kosten schelen, maar ook efficiënter zijn. En dus de overlast voor de Leidenaren beperken.’
 
Toekomstbestendig resultaat
‘Hoe ons wijkvervangingsprogramma er nu uitziet? Met klimaatadaptieve maatregelen, zoals minder verhard oppervlak, waterpasserende verharding en waterparken bereiden we de wijk beter voor op heftige regenbuien, droogte en hitte. De klimaatadaptieve maatregelen combineren we met biodiverse vergroening, als dat kan. We zorgen voor meer variatie in soorten bomen en planten en wisselen de hoogte en dichtheid van het groen af. De straten, trottoirs en het groen vernieuwen we in goed overleg met de bewoners. Voor het vernieuwen maken we gebruik van materialen volgens het handboek Kwaliteit Openbare Ruimte.’
Ook vervangen we het gemengde rioolstelsel door een gescheiden rioolstelsel. Door het nieuwe stelsel wordt het regenwater gescheiden van het afvalwater en direct naar het oppervlaktewater afgevoerd. Vanwege de energietransitie reserveren we alvast ruimte in de ondergrond voor de aanleg van een eventueel warmtenet.’
 
Overzichtelijk en gemakkelijk beheer 
‘In brede zin naar de vervangingsopgaven kijken en alle plannen van de betrokken partijen op elkaar afstemmen, levert de stad veel op. Daarnaast is bij de inrichting ons Handboek openbare ruimte het uitgangspunt. Zo zorgen we ervoor dat de verschillende wijken dezelfde uitstraling krijgen en maken we het beheer overzichtelijker en gemakkelijker.’
Meer weten over de aanpak in Leiden? Bel of mail David van Zanten: (06) 15 888 740, d.van.zanten@leiden.nl.
 
De investering waard
‘Het vervangingsprogramma van Leiden is een interessant voorbeeld van assetmanagement’, vindt Klaas Snoeij. ‘In ons platform willen we zulke ervaringen delen. Want het draait om kennis brengen en halen. Ik hoop dat ook assetmanagers van kleine gemeenten zich bij ons aansluiten. Ik kan me goed voorstellen dat juist zij het lastig vinden om tijd vrij te maken voor onze bijeenkomsten. Maar tegelijkertijd: de investering van een paar dagen per jaar kan je zo veel bruikbare ideeën opleveren, dat je die investering ruimschoots terugverdient. Doe gewoon een keer mee.’
Meer weten of je aanmelden? Neem contact op met Klaas Snoeij: (06) 51 31 51 26, k.snoeij@rotterdam.nl.