Sturen op waarden voor een betere openbare ruimte

Er staan grote maatschappelijke opgaven op de agenda van professionals in de fysieke leefomgeving. We hebben nog lang niet overal een goed antwoord op of een uitgekristalliseerde werkwijze voor. Gelukkig zien we wel heel veel goede voorbeelden en initiatieven, van waaruit we met elkaar kunnen leren en doorontwikkelen. Het netwerk CROW Essit publiceert een interviewserie met praktijkvoorbeelden, als vertrekpunt voor het goede gesprek. Met de lessen die we kunnen trekken uit deze praktijkvoorbeelden, helpen we elkaar verder in de uitvoering van ons werk. Het tweede praktijkvoorbeeld in deze serie is de casus van de gemeente Rotterdam, die over maatschappelijke waarden, het 6-kapitalenmodel, waardegestuurd beheer en cultuurverandering gaat.

Schoon, heel en veilig - het zijn de bekende uitgangspunten rondom stedelijk beheer. Jarenlang lag daar de focus op bij de inrichting en het onderhoud van de openbare ruimte. Maar tijden veranderen. Nu de maatschappelijke opgaven zich opstapelen, is een veel bredere afweging nodig. Bij de gemeente Rotterdam hebben ze hiervoor het waardenwiel geïntroduceerd - een eigen methode om bij besluitvorming veel meer te gaan sturen op belangrijke maatschappelijke waarden. Hoe pakken ze dat aan? 

Voor een antwoord op die vraag kunnen we terecht bij Tony Pipping. Hij is Adviseur Openbare Werken bij deze gemeente en stond aan de wieg van deze omslag. Tony vertelt hoe er lange tijd werd gestuurd op risico’s. ‘Wat is de kans dat een brug het begeeft? Hoeveel onderhoud vergt een straat of een park? Het ging voornamelijk om kosten en levensduur, terwijl de openbare ruimte veel meer omvat dan alleen infrastructuur.’ Als voorbeeld noemt hij de functie van een park. ‘Het is als groene plek belangrijk voor biodiversiteit, maar ook een gebied voor sport, ontmoeting en festiviteiten. Wat je voor zo’n park bedenkt of aanlegt, raakt dus aan verschillende waarden.’ Het waardenwiel helpt om daar met een bredere blik naar te kijken en thema’s concreet te maken, legt hij uit. ‘Zo kijk je niet alleen naar de kosten van een maatregel, maar bijvoorbeeld ook naar de opbrengsten op sociaal, ecologisch en economisch vlak. 

Lees de volledige casus van Rotterdam.