Nieuwsbericht

Terugblik: Wateroverlast in de openbare ruimte Welke impact heeft het toepassen van slimme innovaties op beheer?

Peter van de Ven, communitymanager van het netwerk CROW Essit en vandaag dagvoorzitter, heet iedereen van harte welkom op een bijzondere locatie: de TU Delft Green Village. De zaal zelf is al net zo bijzonder en uniek als de innovaties buiten. Want opvallend op de locatie is het ontbreken van ‘normale staanders’, het dak leunt volledig op glas. Voor deze locatie is een uitzondering gemaakt op het Bouwbesluit. Dat geldt overigens ook voor een deel van de innovaties op het terrein, wat deze locatie uniek maakt. Ook wonen er bewoners in een aantal woningen om diverse innovaties in de praktijk letterlijk toe te passen en te testen in het ‘normale leven’.

Peter van de Ven

14 mei 2024 | 3 minuten lezen

Dat het thema wateroverlast actueel is, blijkt wel uit de afgelopen maanden waarin het veel heeft geregend en water in de openbare ruimte steeds meer een issue wordt. Hoe ga je hier slim mee om? Welke oplossingen kunnen we bedenken en toepassen? En dan vooral, wat is werkbaar in de publieke buitenruimte. Niet alleen aanleg, maar vooral ook het beheer en onderhoud.

Even kennismaken: naast overheden, VHG en bedrijven, sluiten vandaag ook studenten aan. Op de Hogeschool Rotterdam wordt vooral naar circulaire wateroplossingen gezocht; hoe kun je wateroverlast bufferen, zodat je het ook weer kunt inzetten tijdens drogere perioden?

We praten over innovaties en nieuw; wat is eigenlijk nieuw? Als we het al een paar keer op beurzen hebben gezien, noemen we het dan nog steeds nieuw? Daarover vertelt Thijs meer in de ‘hink-stap-sprong’ aanpak.

De ‘hink’ naar grootschalige toepassing (Thijs de Bruin)

Waar voorheen het gebouw van de TU Bouwkunde stond, dat door een brandend koffiezetapparaat is afgebrand, staat nu Fieldlab The Green Village. Het hoofddoel van het fieldlab is het versnellen van duurzame innovaties, zodat deze kunnen opschalen richting markt.

Het fieldlab is de eerste plek waar de onderzoeker/ondernemer zijn innovatie in een levensechte omgeving kan testen (HINK). In tegenstelling tot in de echte wereld, hoeft de innovatie nog niet perfect te werken.

Als het in het fieldlab werkt is de vervolgstap bijvoorbeeld een pilotlocatie in een woonwijk (STAP), om uiteindelijk grootschalig te kunnen worden toegepast (SPRONG).

Innovaties op de proeftuin WaterStraat

Vervolgens gaan de deelnemers naar de Waterstraat om ter plekke naar een aantal innovaties te kijken. Naast de Waterstraat is er ook nog het Hitteplein (hittestress, waarbij blijkt dat de kleur van materialen het meest cruciaal is) en een KlimaatKwartier (gebouwen met gevels, zonnepanelen en andere technieken).

De innovaties die we bekijken en met elkaar bespreken zijn:

- The Watertable: een prefab systeem om wateroverlast en droogte te voorkomen. Het systeem bouwt een ondergrondse berging om grote hoeveelheden water op te slaan. Dit kan, afhankelijk van de inrichting, de bodem in zakken, of hergebruikt worden elders.

Toelichting: Jos Molenschot (Trewatin) en Corné Welten (gemeente Drimmelen)

- Urban Rainshell: een regenwaterbuffering- en zuiveringssysteem. Een systeem wat zich niet alleen richt op het voorkomen van stedelijke overstromingen, maar ook op het behandelen van vervuild regenwater. Met het systeem kan water snel afgevoerd worden, of gebruikt worden om het grondwater (tijdelijk) op peil te houden.

Toelichting: Ger Pannekoek (EWB) en Paul Geluk (gebiedsmanager)

- Rain(a)way: groene parkeerplaatsen die regenwater kunnen vasthouden en het kunnen laten infiltreren in de bodem. Met deze parkeerplaatsen gebruik je slechts 50% verharding. Bovendien wordt er rekening gehouden met mensen die bijvoorbeeld slecht ter been zijn, door uitstapstroken mee te nemen.

Toelichting: Fien Dekker (Rain(a)way) en Dick Bakker (gemeente Katwijk)

Bij elk van de innovaties werd niet alleen verteld wat deze inhield, maar ook hoe het in de praktijk werkt. Omdat de innovaties ook al in diverse gemeente als pilot draaien, konden beheerders vertellen waarom zij kozen voor de aanleg, en wat de real world ervaring was, ook voor onderhoud.

Samen aan de slag

Met de opgedane kennis én met eigen ervaringen, sluit iedereen aan bij een discussietafel. We bespreken met elkaar wat er nodig is om een hink, stap of sprong te laten slagen.

Belangrijkste conclusies:

Hink

Gebruik mediamomenten, zoals beurzen
Zorg voor vernieuwing
Druk het uit in geld en maak het objectief
Geef rol aan ondernemers
Stakeholders betrekken

Stap

Zorg voor voldoende budget
Risico’s inzichtelijk maken
Beheerbaar zijn
Enthousiaste mensen
Traditioneel vervangen door iets nieuws kan een risico zijn; kun je het tussendoor nog wel aanpassen, zodat je er niet meteen 70 jaar aan vast zit?
Durf te experimenteren
Iets tastbaars of fysieke plek om te zien

Sprong

Durf te vernieuwen; zet jongeren in voor nieuwe invulling
Toon leiderschap
Heb vertrouwen in vernieuwing én alle betrokken partijen
Objectieve onderzoeksresultaten
Kennisdelen intern & extern
Zet positieve ervaringen om in richtlijnen (rol CROW?)

Na levendige discussies en boeiende gesprekken, sluit Peter de bijeenkomst af. Met nog even een reminder voor aankomende bijeenkomsten van het netwerk CROW Essit;