Deze processtap gaat over het uitvoeren van maatregelen (nieuwbouw, herstructurering en onderhoudsactiviteiten) en de bediening van nieuwe en bestaande assets.

Het resultaat van deze stap is in de eerste plaats een operationeel uitvoerings- en monitoringsplan dat antwoord geeft op de vragen: waar, wanneer en wat voor onderhoud, bij welke interventieniveaus, met welke effectiviteit en hoe bij te sturen? In de tweede plaats, en minstens zo belangrijk, bestaat het resultaat uit de daadwerkelijke uitvoering van de activiteiten in de openbare ruimte of aan de infrastructuur.

Vooruitdenken
Assetmanagement strekt zich uit over de gehele levensloop van assets: van nieuwbouw tot uitfaseren. In de voorbereidingsfase voor nieuwbouw en herbouw wordt al nagedacht over de instandhouding van de nieuwe assets. De beheereisen zijn dan van invloed op de technische en/of functionele eisen die betrekking hebben op de instandhoudingsperiode. Het resultaat is een beheergericht ontwerp, waarin beheeraspecten (mede)bepalend zijn geweest (bijvoorbeeld de materieelkeuze, de inrichting van een weg, de wijze waarop een boom wordt bewaterd, of de uitvoeringswijze van de aanleg).

De assets moeten uiteraard worden uitgevoerd zoals bedoeld is. Een juiste uitvoering heeft positieve effecten op de instandhouding. Daarom is het van belang dat tijdens de uitvoering toezicht wordt gehouden (door de opdrachtgever of door de opdrachtnemer zelf) en dat op kritieke punten in de uitvoering controle plaatsvindt. Deze kritieke punten moeten van tevoren zorgvuldig in kaart zijn gebracht. 

In de opleveringsfase moet blijken dat de asset zowel functioneel als technisch aan alle eisen voldoet. 
Ook over de oplevering moet van tevoren goed worden nagedacht; met name over de inhoud van het overdrachts- of opleverdossier. Welke gegevens moet de aannemer tijdens de werkzaamheden bijhouden en welke gegevens moet hij bij oplevering overhandigen? Een bekend voorbeeld betreft het maken van goede afspraken over de levering van revisiegegevens (wie, wat, hoe, wanneer?). Het belangrijkste is dat vóór de oplevering het beheer van de asset is geregeld. Voor de ingebruikname dan wel de in beheername  moet het informatiesysteem bijgewerkt zijn.  De nieuwe of vernieuwde asset maakt vanaf dat moment deel uit van het asset-areaal.

Optimaliseren van de instandhoudingsactiviteiten
Een belangrijke pijler onder het systeem van assetmanagement is de cyclus plan-do-check-act ten behoeve van een continu verbeterproces.  Daarvoor is informatie nodig over onder meer de uitgevoerde werkzaamheden en over meldingen en storingen. Daarnaast zijn evaluatiegegevens nodig van de gerealiseerde prestaties en faalgebeurtenissen. Op basis van de verzamelde informatie worden de instandhoudingsactiviteiten geoptimaliseerd. Als de gewenste prestaties niet worden gehaald, wordt het onderhoud (of de bediening) geïntensiveerd. Als er 'meer wordt geleverd' dan is afgesproken, kunnen de onderhoudsintervallen naar beneden worden bijgesteld. Het gaat er immers om dat precies wordt gedaan wat nodig is; niet meer en niet minder.
Soms zal het, ook na het optimaliseren van de instandhoudingsactiviteiten, niet lukken om aan de gewenste prestaties te voldoen. In dat geval moet worden bekeken welke aanvullende maatregelen nodig zijn. Dit gebeurt in de processtap ‘Evalueren en Bijsturen’. Uiteraard moeten de oplossingen die daaruit volgen, passen in de ontwikkelvisie uit het Strategisch Assetmanagementplan.

Bedienen
Aan het bedienen van onder meer bruggen en sluizen ligt meestal een bedieningsprotocol of gebruiksplan ten grondslag. Hierin zijn een goede bediening (ten behoeve van de stakeholders) en een goede zorg voor de assets met elkaar in balans gebracht. Tijdens de bediening worden gegevens verzameld over de prestaties van de assets. Deze dienen als onderbouwing voor verbeteringen in de bedieningsprotocollen en de instandhoudingsactiviteiten.

Inspecteren
Een essentieel onderdeel bij ‘Bouwen en Onderhouden’ is het inspecteren van de assets. Dit levert waardevolle informatie op over de conditie van de assets. De informatie dient vervolgens als input voor het meerjarenmaatregelenprogramma en de onderhoudsstrategieën. Daarnaast wordt de informatie gebruikt in de processtap ‘Monitoren en Analyseren’.

Efficiënt werken
‘Bouwen en Onderhouden’ is goed beschouwd de processtap waar het allemaal om draait: hierin moeten alle activiteiten worden uitgevoerd zoals overeengekomen. De activiteiten moeten voldoen aan de afgesproken prestatie-indicatoren (PI’s) en daarmee aan de service levels en de strategische doelstellingen. Daarnaast moeten de kosten binnen de gestelde kaders blijven; tenzij een heroverweging een andere balans van prestaties, risico’s en lifecyclekosten doet verantwoorden. Het doel is om de maatregelen niet alleen effectief, maar ook zo efficiënt mogelijk uit te voeren. 

Dit kan op twee manieren:

• door het optimaliseren van de verschillende maatregelen aan de assets;
• door slimmer en sneller te werken (denk bijvoorbeeld aan betere rijroutes, het samenvoegen van activiteiten en snellere methodes voor registratie).
   

Eindresultaat
De resultaten van deze processtap kunnen zijn:

• (operationele) uitvoeringsplannen;
• realisatie van assets;
• uitvoering van onderhoudsactiviteiten;
• uitvoering van inspectie-activiteiten;
• uitvoering van bedieningsactiviteiten;
• optimalisatie of opschaling van onderhoudsactiviteiten;
• administratie en rapportage;
• voorraadbeheer.

De operationele activiteiten worden vastgelegd in een operationeel assetmanagementplan of een technisch onderhoudsplan. 

Bekijk ook
In 2022 hielden we een reeks bijeenkomsten over de diverse stappen in het iAMPro model voor assetmanagement. Bekijk hier de sessie over bouwen en onderhouden. Tijdens deze sessie gaan Mark Booijink (gemeente Almelo) en Thomas Bax (DON Bureau) in op de processtap Bouwen en Onderhouden.