Groen als veerkrachtige asset: biodiversiteitsnorm geeft richting aan toekomstgericht beheer
De introductie van de biodiversiteitsnorm door IPC Groene Ruimte markeert een verschuiving in de manier waarop gemeenten groen als asset beheren. Waar de bekende 3+30+300-regel van Cecil Konijnendijk vooral handvatten geeft voor hoeveel groen er in de leefomgeving aanwezig moet zijn, richt de biodiversiteitsnorm zich op de kwaliteit, veerkracht en risicobestendigheid van groen.
Van hoeveelheid naar waarde, risico en levensduur
Volgens biodiversity expert Lieke Willems (IPC Groene Ruimte) wordt een groenareaal kwetsbaar als het bestaat uit een beperkt aantal soorten of uniforme structuren. Dit maakt stedelijk groen gevoeliger voor plagen, ziekten en klimaatextremen, met mogelijk hoge kosten bij uitval of grootschalig vervangen. Variatie in soorten, leeftijden, genetisch materiaal en beheerregimes vergroot de levensduur en stabiliteit van het systeem. Daarmee sluit de norm aan bij belangrijke principes binnen assetmanagement: risicogestuurd beheer, levenscyclusdenken en waardesturing.
Variatie als beheersprincipe
De biodiversiteitsnorm introduceert variatie op drie niveaus als basis voor robuust groenbeheer:
- Horizontaal: verschillen in ligging, bodem en overgangszones;
- Verticaal: gelaagdheid, soortenopbouw, leeftijden, genetische diversiteit;
- Ondergronds: stimuleren van bodemleven door gevarieerd organisch materiaal en aangepast beheer.
Daarmee verschuift de focus van soortenbeheer naar habitatbeheer en van losse objecten naar groen als systeemasset binnen de openbare ruimte.
De norm vraagt om:
✅ bewuste afwegingen bij aanleg en vervanging
✅ integratie van biodiversiteitswaarde in beheerplannen
✅ programmatisch werken i.p.v. losse maatregelen
✅ inzet van monitoring om veerkracht en risico’s in beeld te brengen
Met deze verschuiving krijgt groenbeheer een nadrukkelijker strategische rol in het realiseren van maatschappelijke doelen zoals klimaatadaptatie, gezondheid, leefkwaliteit en sociale veiligheid.
De biodiversiteitsnorm wordt op 7 november 2025 officieel gelanceerd tijdens de Nationale Biodiversiteitsdag van IPC Groene Ruimte.
